Om te weten of iets een hype is, moeten we iets weten wat we niet kunnen weten, stelt filosoof René ten Bos.
[Gepubliceerd in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 2020; 164:D5522]
‘Is covid-19 een hype?’ Om die vraag te beantwoorden moeten we ons vanzelfsprekend eerst wenden tot een andere vraag: wat is een hype? Op het eerste gezicht is deze vraag niet zo heel moeilijk te beantwoorden. Een hype is een mode of een rage. Amerikanen gebruiken het woord ‘fad’. Er zijn bijvoorbeeld managementhypes. Dat zijn managementtechnieken of managementconcepten die op een bepaald moment uitermate populair zijn om daarna weer plaats te maken voor andere hypes en in de vergetelheid te raken. Ziekenhuizen hebben heel wat van deze hypes gekend: van ‘lean’ management tot dienstbaar leiderschap (‘servant leadership’). Er zijn zelfs zogenoemde ‘healthcare hype cycles’, overzichten of grafieken die mensen in staat moeten stellen om te zien of ze met een hype of iets anders te maken hebben.
Een fundamenteel kenmerk van een hype is dat het gaat om een voorbijgaand verschijnsel. Er zit in de hype een zekere grilligheid. Het ene moment duikt hij op, het andere moment is hij weer weg. Het concept maakt langzaam maar zeker plaats voor andere ideeën. Deze stijgende en vervolgens dalende populariteit werd en wordt steevast in een grafiekje aangegeven met een klokcurve.
Hardnekkig Het vergankelijke karakter van een hype neemt niet weg dat het om iets tamelijk hardnekkigs kan gaan. Het gaat niet altijd om iets wat zomaar verdwijnt. Vaak duikt een oud concept ook weer in een nieuw jasje op. Veel mensen doen eraan mee, zeker als het een ‘sympathiek’ concept betreft. Denk hier bijvoorbeeld aan dienstbaar leiderschap of aan transparantie. Dit zijn sympathieke concepten, omdat niemand graag van zichzelf zegt dat hij of zij niet dienstbaar of transparant is. Hoe dan ook, mensen nemen de taal over die zich rond dergelijke hypes ontwikkelt en volgen elkaar in hun spreken en in hun doen. Hypes leiden tot isomorfie: het verschijnsel dat veel mensen plotsklaps hetzelfde gaan zeggen of doen. Daarbij geldt over het algemeen een belangrijke wet: hoe langer een bepaalde gewoonte, levensvorm of een mode aanhoudt, hoe minder men geneigd is van een hype te spreken. Wat beklijft, verliest zijn status als hype. Men neemt het serieus. Daarmee is ook duidelijk dat het woord ‘hype’ vaak ... ... ... ... ... ...
We breken het artikel hier af omdat we ons aan de wens van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde willen conformeren, namelijk:
"Onafhankelijke informatie is niet gratis. Het NTvG investeert veel geld om het hoge niveau van haar artikelen te waarborgen, door een proces van peer-review en redactievoering. Het NTvG kan alleen bestaan als er voldoende betaalde abonnementen zijn. Het is niet de bedoeling dat onze artikelen worden verspreid zonder betaling. Wij rekenen op uw medewerking."
Voor de rest van het voor iedereen toegankelijke, te lezen artikel, verwijzen we daarom graag naar de site van de NTvG. De rest van het artikel leest u daar:
of:
De NTvG meldt verder:
— Online artikelen reageren op ntvg.nl/D5522 — Radboud Universiteit, Faculteit der Managementwetenschappen, Nijmegen: prof. dr. R. ten Bos, filosoof. — Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld. — Aanvaard op 21 oktober2020 — Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2020; 164:D5522
Als het bovenstaande je interesseert, dan is dit misschien ook interessant voor je:
De Leergang Organisatiefilosofie 2020 start vanwege Corona in... januari 2021.
LAST MINUTE INSCHRIJVEN KAN NOG NET.... hier.
Verlangen - we doen het allemaal. Maar staan we er wel eens bij stil wat het ons te zeggen heeft?
In tegenstelling tot wat op het plaatje vermeld wordt, duurt het 1 dag...!
Door: Dr. Edu Feltmann & drs. Jorrit Stevens. Jouw investering: € 199,--.
Meer lezen over deze bijzondere workshop? HIER.
Deelnemen aan de workshop Verwondering van de Academie voor Verwondering is wel heel aantrekkelijk: het duurt 1 dagdeel en je investering bedraagt slechts... €55,-- Je docent-begeleider is drs. Arjan van Vembde. Inschrijven? HIER. (LET OP: BIJNA VOL. BEPERKT AANTAL DEELNEMERS...!)